Leuker kunnen we het wèl
maken!
Jan van Til
Wie
kent de afbeelding “Message d’amour
des dauphins” niet? Afhankelijk van ‘niveau van ervaring’ ziet u er
onmiddellijk het één of het ander in. En wie zowel het één als het ander kàn zien, moet veelal (enige) moeite doen de dolfijnen opnieuw
op te sporen.
Zoiets
lijkt er ook wel aan de hand te zijn bij en rond de belastingdienst. Wie
getraind is om eerst en vooral (overal) bestuurlijke problemen te herkennen,
heeft de grootste moeite om nog op andere – diepere, vruchtbaardere – gedachten
te komen. Die heeft de grootste moeite om te zien dat de problematiek niet op
bestuurlijk vlak ligt maar eerst en vooral ‘elders’.
Zijn
er alweer problemen bij de belastingdienst? Wat nu weer? Honderdduizenden
aangiftes onherstelbaar beschadigd? Ach, ach.
Zou
het misschien ook zo kunnen zijn dat het werkelijk een wònder
– ik herhaal: een wònder! – móét
heten dat er niet véél méér
ongelukken gebeuren en zijn gebeurd?
Hebt
u ook maar enig idee van het aantal ‘near accidents’ waarmee (bijvoorbeeld) de belastingdienst te
kampen heeft (gehad)?
Zou
het misschien ook zo kunnen zijn dat de manier waarop wij – traditioneel – met
informatie omgaan zich domweg niet meer verdraagt met de manier waarop
samenleving en informatiemaatschappij vandaag de dag ‘draaien’? Veranderlijk.
Dynamisch. Veelvormig. Individueel. Eindeloos gevarieerd.
Hebt
u ook maar enig idee van de hoeveelheden informatie die worden uitgewisseld
tussen bedrijven/particulieren en (bijvoorbeeld) de belastingdienst terwijl er
niet of nauwelijks sprake (meer) is van ècht
gemeenschappelijke betékenis?
Zou
het misschien zo kunnen zijn dat – redenerend vanuit samenleving en
informatiemaatschappij zoals die vandaag de dag ‘draaien’ – de systemen bij
(bijvoorbeeld) de belastingdienst ‘vol’ zitten met ‘built-in’
accidents? en wel vanwege de
manier waarop wij – nog steeds traditioneel – met informatie omgaan?
Hebt
u er ook maar enig idee van dat als gevolg van al die informatie-uitwisseling-zonder-gemeenschappelijke-betékenis domweg doorgewerkt
wordt met betekenissen die eenvoudigweg wel tot ongelukken móéten
leiden? Omdat dat nu eenmaal niet anders kàn; het zit
immers ingebakken! Het zijn – om met Charles Perrow
te spreken: ‘Normal Accidents’
(geworden).
Zou
het niet zo kunnen zijn dat er gewoon geen houden meer aan is? Hoe goed wie-dan-ook zijn/haar best doet om de zaak bestuurlijk
(en/of qua ICT) nu eens eindelijk op poten te krijgen?
Hebt
u er ook maar enig idee van dat het probleem dáár
helemaal niet – ik herhaal: helemaal niet – ‘zit’?
Of
ziet u alleen maar dolfijnen?
Februari 2008, 2008 © Jan van Til