Doodgewoon

 

Jan van Til

 

 

Tal van zaken ervaren wij, mensen, als doodgewoon. Elektriciteit bijvoorbeeld. We staan er geen seconde bij stil. Niemand belt aan het einde van de dag met het nutsbedrijf om te bedanken voor ongestoorde levering. We komen niet eens op het idee! Maar als zo’n voorziening uitvalt, stijgt onvrede pijlsnel en raken we enorm geïrriteerd.

 

Zo ervaren we het elektronisch uitwisselen van informatie tussen allerhande partijen tegenwoordig ook als doodgewoon. Vrijwel niemand wil daar nog serieus bij stilstaan: ‘dat’ moet domweg werken!

Toch leiden onze talrijke en geavanceerde informatievoorzieningen regelmatig tot verwarring en irritatie. De bedoeling, de betekenis van de verstrekte informatie is maar al te vaak onduidelijk. En dat resulteert in onbegrip of, nog erger, verkeerd begrip. Samenwerking tussen partijen verloopt moeizaam, stagneert of staakt zelfs geheel.

Daar waar we substantiële verbeteringen verwachten van hightech informatievoorzieningen waarover wij vandaag de dag in zo ruime mate beschikken… daar ervaren wij storende haperingen omdat we de verstrekte informatie zo vaak niet adequaat en vlot weten te duiden.

 

Er is, met andere woorden, iets ‘geks’ aan de hand. Daar waar het elektronisch uitwisselen van informatie an sich – inderdaad – kinderspel is geworden, geldt dat nog (lang) niet voor de betekenis van uitgewisselde informatie.

 

Langzamerhand wordt duidelijk dat het ons niet zozeer te doen is om de trefzekere uitwisseling van informatie, maar om de trefzekere uitwisseling van de betekenis ervan. Want het is de betekenis die de effectiviteit van ons verdere (zakelijke) handelen bepaalt – niet de informatie!

Daarvoor is de trefzekere uitwisseling van informatie weliswaar een noodzakelijke voorwaarde, maar geen voldoende voorwaarde. Er is méér nodig.

 

Als we niet tot trefzekere uitwisseling van betekenis weten te komen, bloedt informatie-uitwisseling uiteindelijk – doodgewoon – dood. Want wat hebben we aan informatie-uitwisseling als we de betekenis van die informatie niet trefzeker en vlot weten te duiden? Precies!

 

Trefzekere uitwisseling van betekenis – interoperabiliteit zeg ook maar – leidt tot helder begrip over en weer en derhalve tot ruime mogelijkheden voor vruchtbare en effectieve samenwerking. Interoperabiliteit begint bij een gezamenlijk begrip van de betekenis van informatie – niet alleen binnen de grenzen van de eigen habitat, maar vooral ook over de grenzen van elkaars habitat heen.

 

Toekenning van betekenis is situationeel bepaald. Dat is binnen de sociale psychologie al sinds jaar en dag bekend. En daarmee doodgewoon; daar staat niemand meer bij stil. Trefzekere uitwisseling van betekenis in hedendaagse ketens/netwerken en met behulp van geavanceerde technische voorzieningen vindt, mutatis mutandis, haar basis in contextuele ordening van informatie. Ook dat zou doodgewoon moeten zijn, maar blijkt een nog goeddeels onontgonnen terrein waar grote en groeiende belangen liggen die om spoedige ontdekking roepen.

 

Zolang we dat niet zien, blijft er iets ‘geks’ aan de hand. Doodgewoon.

 

 

 

Mei 2010, 2010 © Jan van Til

 

Voorgaande tekst is eveneens gepubliceerd op mijn blog “Informatiekundig bekeken”.